Waarom letten we wel op de kwaliteit van ons drinkwater en niet op die van onze binnenlucht?
“Waarom geven we om de kwaliteit van ons drinkwater, maar niet om onze binnenlucht?”, vraagt Tanya Lewis, senior gezondheidsredacteur van Scientific American, in haar recente video. En ze zegt luid en duidelijk: “Wist je dat we ongeveer 90 procent van onze tijd binnenshuis doorbrengen? Waarom hebben we het dan niet over de kwaliteit van de binnenlucht, vooral nu COVID zich nog steeds verspreidt en zoveel mensen worden aangemoedigd om terug te keren naar hun kantoor?” En niet alleen in hun kantoren. Leraren en leerlingen gaan weer naar school en face-to-face lessen mogen niet meer worden afgelast, familieleden bezoeken zorgbehoevenden en zieken, musea, theaters en restaurants hopen op bezoekers…
SARS-CoV-2 is niet het enige virus dat zich in binnenruimtes door de lucht verspreidt
“Naast het verminderen van de overdrachtssnelheden van COVID, weten we ook dat frisse lucht erg belangrijk is voor de gezondheid in het algemeen. Zo wees Florence Nightingale ooit op het belang van slaapkamerventilatie voor tuberculosepatiënten. En in Scandinavië laten ouders hun baby’s vaak buiten slapen – in de vrieskou. SARS-CoV-2 is niet het enige virus dat zich binnenshuis door de lucht verspreidt. Ook griep en andere respiratoire virussen verspreiden zich op deze manier. Studies hebben ook aangetoond dat slechte ventilatie leidt tot cognitieve stoornissen en het Sick Building Syndroom. Dus waarom hechten we niet evenveel waarde aan schone binnenlucht als aan schoon drinkwater?”, aldus Lewis.
Het onderwerp van overdracht via de lucht is niet nieuw, maar voor de coronapandemie waren we er vooral bekend mee uit dystopische films als Andromeda, Carriers, Contagion of Outbreak (“Het verspreidt zich door de lucht. Het doodt in een paar uur. En er is geen remedie.”) Net zoals uitwerpselen, parasieten en drinkwaterhygiëne plagen van de mensheid zoals de pest versloegen in vroegere eeuwen, zo hebben de epidemieën van vandaag minder kans om ons door de juiste luchthygiëne te bereiken.
Vijf maatregelen voor luchthygiëne
In haar interessante bijdrage over luchtkwaliteit en luchthygiëne noemt Tanya Lewis vijf concrete maatregelen, die we hier samenvatten:
1 – Vermindering aan de bron
Lewis citeert de Duitse chemicus Max von Pettenkofer, die in 1858 zei dat als er een hoop mest in een kamer ligt, je niet moet proberen de stank te verminderen door te luchten, maar door de mest eruit te halen. Toegepast op Covid-19 zou dit volgens Lewis betekenen: “Dus als je de hoeveelheid SARS-CoV-2-deeltjes in de lucht zou willen beperken, zou je in theorie kunnen eisen dat mensen hoogwaardige maskers dragen en ervoor zorgen dat iedereen die zich ziek voelt thuis blijft in plaats van naar kantoor te komen.” Het is duidelijk dat dit niet altijd mogelijk is en niet voldoende zou zijn. Maar één ding is ook duidelijk: virussen die in een school, in een lift of op een kantoor niet eens de lucht in gaan, hoeven niet te worden verwijderd.
2 – Ventilatie
De mate van ventilatie van een gebouw geeft aan hoeveel verse buitenlucht er binnenkomt. Deze frisse lucht verdunt de concentratie van virusbevattende deeltjes in de lucht. “Denk aan een SARS-CoV-2-deeltje in een gebouw als een druppel kleurstof in een kopje water. Buiten is het meer een druppel kleurstof in de zee – het wordt snel verdund tot het nauwelijks detecteerbaar is. Ventilatie maakt het kopje binnen meer verwant aan de zee buiten, zegt Lewis. Volgens Lewis is de eenvoudigste vorm van ventilatie natuurlijk een open raam, of liever meerdere. Dit is echter structureel niet altijd mogelijk en qua vervuilende stoffen in de buitenlucht is het op veel plaatsen niet echt gezond.
Ventilatiesystemen die frisse lucht binnenbrengen, zijn een andere ventilatieoptie. Lewis: “Als vuistregel moet worden gestreefd naar minimaal zes luchtverversingen per uur door ventilatie, of de equivalente hoeveelheid verse lucht door ventilatie. Een manier om indirect de ventilatie van een ruimte te meten, is het gebruik van een kooldioxidemeter. Aangezien mensen CO2 uitademen, is het niveau van dit gas een goede indicatie van hoe ijl de lucht is. Niveaus onder ongeveer 800 delen per miljoen worden als potentieel goed geventileerd beschouwd.”
3 – Luchtreiniging
Luchtzuivering, of luchtfiltratie, houdt volgens Lewis in dat deeltjes en andere vervuilende stoffen uit de lucht worden verwijderd. De zogenaamde MERV-standaard wordt internationaal gebruikt om filters en hun prestaties te evalueren: De minimale efficiëntierapportagewaarden (MERV) geven het vermogen van een filter aan om grotere deeltjes tussen 0,3 en 10 micrometer (µm) te onderscheppen. Een HEPA-filter (H13 of H14) kan 99,97% van de in de lucht zwevende deeltjes zo klein als 0,3 micron filteren en voldoet aan MERV 17. Luchtzuivering kan worden bereikt door bestaande systemen te upgraden met filters van deze efficiëntie of de installatie van overeenkomstige nieuwe systemen, of door standalone luchtreinigers – apparaten die zelfstandig en op basis van recirculatie werken.
Belangrijk zijn luchtverversing, certificering en filterefficiëntie als “must” en geluidsniveau, stroomverbruik, aanschafkosten, esthetiek/design als “optionele” criteria bij het maken van een keuze.
4 – Luchtdesinfectie
Tenslotte is er volgens Lewis nog een andere methode, luchtdesinfectie genaamd, die ultraviolet licht gebruikt om virussen te inactiveren. Sommige systemen zenden UV-licht uit door de kamer, waardoor ziekteverwekkers in de lucht worden geneutraliseerd terwijl ze door de kamer zweven. Sommige golflengten van UV-licht zijn schadelijk voor de mens, hoewel er één golflengte is die ver-UVC wordt genoemd en die onschadelijk is voor de mens. Dit UVC-licht wordt gebruikt in Euromate’s VisionAir MicrobeFree om de virussen die in het filter worden gezogen onschadelijk te maken.
5 – Investeren in betere lucht
Het verbeteren van de luchtkwaliteit kan duur zijn, zei Lewis. Maar dat geldt ook voor drinkwaterhygiëne. In de VS worden hiervoor momenteel grote bedragen beschikbaar gesteld. Alleen al in Duitsland blijft 80% van de subsidies voor luchtreinigers in scholen ongebruikt. Conclusie van Tanya Lewis: “De luchtkwaliteit in binnenruimtes is belangrijk – voor het verminderen van de snelheid van COVID-overdracht en voor het verbeteren van onze gezondheid in het algemeen.”
“Waarom letten we wel op de kwaliteit van ons drinkwater, maar niet op die van onze binnenlucht?” Met cholera moest de mensheid leren om drinkwaterhygiëne in acht te nemen. In het begin vonden mensen het raar en te duur. Tegenwoordig is het standaard en wordt cholera grotendeels verslagen – behalve waar besmet water is. Met Covid-19 zullen we luchthygiëne moeten toepassen. Luchtreinigers worden standaard, hopelijk binnenkort.
Bekijk de video (engels)
Wilt u meer informatie over dit onderwerp? U kunt uw gegevens achterlaten via het contactformulier, vervolgens nemen wij op werkdagen binnen 24 uur contact met u op.