Ethyleenoxide in warehouses: een onzichtbaar maar urgent gezondheidsrisico

Ethyleenoxide (EtO) is een schadelijk gas waar veel logistieke bedrijven mee te maken hebben. Toch blijkt in de praktijk dat warehousemanagers er vaak onbekend mee zijn. Onze directeur Daniel Gooijer deelt zijn inzichten.

Dit blog is opgesteld in samenwerking met dr. Erik van Deurssen, arbeidshygiënist bij RPS Services UK & Netherlands. Hij is als onafhankelijk expert gespecialiseerd in medewerkersgezondheid en preventie van beroepsgerichte luchtwegklachten.

EtO: van sterilisatie tot emissie

EtO wordt veelvuldig gebruikt voor het steriliseren van medische producten. Bij opslag kan het gas nog maandenlang vrijkomen uit de kartonnen verpakkingen en onder de plastic folie vandaan. Dit gebeurt geleidelijk en omdat het gas onzichtbaar is en een hoge geurdrempel heeft, kunnen de concentraties in warehouses aanzienlijk oplopen.

Gevaren voor de gezondheid

EtO is erkend als CMR-stof: Carcinogeen, Mutageen en Reprotoxisch. Dit betekent dat langdurige blootstelling kan leiden tot ernstige gezondheidsrisico’s zoals long- en bloedkanker, verminderde vruchtbaarheid, neurologische klachten en schade aan luchtwegen. Acute blootstelling kan ademhalingsproblemen, oog- en huidirritatie en duizeligheid veroorzaken. Vanwege de ernst van deze effecten bestaat er geen veilige ondergrens.

Juridisch kader en zorgplicht werkgevers

Werkgevers zijn verantwoordelijk voor een veilige werkomgeving en hebben een zorgplicht voor hun werknemers. De norm die wordt gehanteerd voor beoordeling van blootstelling aan gevaarlijke stoffen op de werkvloer is de NEN-EN 689.

In Nederland geldt voor EtO een wettelijke grenswaarde van 0,46 parts per million (ppm) of 0,84 mg/m³ als tijdgewogen gemiddelde (TGG-8 uur). Arbeidshygiënist dr. Erik van Deurssen benadrukt echter dat vanuit de minimalisatieverplichting werkgevers de blootstelling aan CMR-stoffen zoals EtO ook onder de grenswaarde actief moeten minimaliseren. “Er bestaat geen veilige ondergrens,” aldus Van Deurssen, “en dat betekent dat je als werkgever altijd in actie moet komen.”

Dr. Erik van Deurssen, arbeidshygiënist bij RPS Services UK & Netherlands

Hij vervolgt: “De omgang met CMR-stoffen moet opgenomen worden in de Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Bovendien gelden er aanvullende registratie-eisen, waaronder een blootstellingsregistratie in de personeelsdossiers.”

Veiligheidsmaatregelen op de werkvloer

Beheersmaatregelen die verplicht zijn volgens de arbeidshygiënische strategie (STOP-principe) zijn:

1. Substitutie, de bron wegnemen waar mogelijk.
2. Technische maatregelen zoals ventilatie en luchtfiltering.
3. Organisatorische maatregelen zoals taakroulatie.
4. Persoonlijke beschermingsmiddelen bij verhoogd risico.

Tools om blootstelling te beoordelen en beheersmaatregelen te doen slagen zijn onder andere luchtkwaliteitsmonitoring en training en noodprocedures voor medewerkers.

Belang van goede luchtkwaliteit

Ventilatie en filtratie zijn belangrijke methodes om EtO-niveaus te verlagen. Voldoende toevoer van verse lucht voorkomt het ontstaan van hotspots, uitstoot naar buiten en recirculatie is echter aan strenge regels gebonden. Luchtfiltratie van EtO is een aantrekkelijk alternatief, vooral wanneer ventilatie niet afdoende is.

Bewustwording en actie

Bedrijven die met EtO te maken hebben, moeten de risico’s serieus nemen. Overschrijding van grenswaarden kan leiden tot stillegging van het warehouse, reputatieschade en juridische claims. Actie is daarom essentieel, ook wanneer concentraties laag lijken.

Daniël Gooijer, Directeur Euromate

In samenwerking met een netwerk van onafhankelijke experts zoals RPS begeleidt Euromate bedrijven stap voor stap richting een veilige werkomgeving:

1. Quick scan
2. Gedetailleerde metingen
3. RI&E-afwegingen en bepalen van ambitieniveau
4. Detail design & implementatie

Neem contact op met een van onze specialisten voor advies op maat.